Bir Ekodistopya Olarak Köpekli Çocuklar Gecesi’nde Ekomarksizmin İzleri

Abstract

Ekolojik kriz, bugün reddedilemez bir evreye ulaşmıştır. Halihazırdaki ekolojik krizin, ekolojik yıkıma dönüşmesini önleyecek adımların atılmayışı, pek çok bilim alanında ve disiplinde tartışılmakta; olası bir yıkımın sonuçları farklı perspektiflerden ortaya koyulmaktadır. Edebiyat bilimi de, ekoeleştirel incelemelerle bu çalışmalara katkı sunmaktadır. Ancak edebiyatın katkısı bilimsel alanla sınırlı değildir. Edebiyat, kurmaca metinler aracılığıyla da mevcut ekolojik kriz ve olası ekolojik yıkım hakkında söz söyleme imkanlarını kullanmaktadır. Bu noktada, özellikle olası bir ekolojik yıkımın distopik tasarımlarla kurgulandığı metinler öne çıkmaktadır. Ekolojik distopya veya ekodistopya olarak tanımlanabilecek bu kurmaca metinler, ekolojik krizin sebep olduğu yıkımı anlatan gelecek tasavvurları şeklinde kurgulanır. Bu yolla, edebi metnin ekolojik kriz karşısında sorumlu ve olası ekolojik yıkım karşısında uyarıcı bir işlev edindiği söylenebilir. Oya Baydar tarafından kaleme alınan Köpekli Çocuklar Gecesi, bir ekodistopyadır. Ancak bu romanı yalnız ekodistopya olarak adlandırmak yeterli olmayacaktır zira romandaki ekolojik yıkımın sebepleri ekomarksist perspektiften yorumlanmıştır. Ekolojik yıkımın sebeplerine dair varsayımlar aynı zamanda çözümü de belirleyeceğinden, metni ekomarksist eleştirinin izlerini vurgulayarak değerlendirmek yerinde olacaktır. Bu çalışmanın amacı, Köpekli Çocuklar Gecesi’nin ekodistopik bir metin olarak kurgulanmasında etkili olan ekomarksist izleri ortaya çıkarmak ve metni bu bağlamda incelemek, böylelikle hem ekodistopik roman kavramının kaynaklarına, hem ekokurmacanın olanaklarına hem de ekoeleştirinin edebi metne uygulanabilirliğine dair çıkarımlara ulaşabilmektir.