Romantik Şairden Melankolik Okura : Ahmet Mithat Efendi ve Hüseyin Rahmi’nin Şiir Okuyan Kadınları

Abstract

Şiir; insanı hayalden hayale sürükleyen, okuru kolaylıkla tesir altına alabilen, en eski edebî türlerden birisidir. Türk edebiyatında okuduğu romandan etkilenip hayalî bir dünyada yaşayan ve eylemlerini bu romanlardaki karakterler gibi şekillendirmeye çalışan kadın okur figürleri olduğu gibi konusu şiir olan romanlarda okuduğu romantik şiirlerinden etkilenen kadın figürleri de vardır. Bu kadın figürlerinin hayal ve melâle sürüklendiği, şiirin ahlakî olarak kadınlara zarar verdiği düşüncesiyle bilhassa erkek yazarların romanlarında romantik şiir, uzak durulması gereken, tehlike arz eden bir edebi tür olarak gösterilmiştir. Zira aşk ve hayale sürükleyen romantik şiir kadın okuru duygusal olarak etkilediğinden onların yataklara düşerek hastalanmasına sebep olmakta, dahası kadın figürleri şiir okuyan erkeğe âşık olarak acı çekmektedir. Hatta okuduğu şiirlerle hayalî bir dünya yaratıp, bu dünyada âşık olup, beklediği karşılığı bulamayınca intihara sürüklenen kadın okurlar bile vardır. Bu durum da şiirin etkisi ne kadar yüksek, ne kadar kuvvetli bir edebî tür olduğunu göstermesi bağlamında önemlidir. Söz konusu kadın figürleri Ahmet Mithat Efendi ve Hüseyin Rahmi Gürpınar gibi yazarlar tarafından eleştirel bir tavırla yansıtılarak okura sunulmakta, olumsuz örnekler olarak gösterilmektedir. Makalemizde Ahmet Mithat Efendi‟nin Felsefe-i Zenân, Felâtun Bey ile Râkım Efendi ve Fatma Aliye ile birlikte yazdığı Hayal ve Hakikat adlı eserleriyle Hüseyin Rahmi Gürpınar‟ın Son Arzu romanından hareketle romantik şiirden etkilenen kadın figürleri incelenecektir.